SGK İşten Çıkış Kodu ve Açıklamaları Nelerdir?
İŞTEN ÇIKIŞ KODLARI | SGK İŞTEN AYRILIŞ NEDENLERİ | KIDEM TAZMİNATI DURUMU | İHBAR SÜRESİ – TAZMİNATI DURUMU | İŞSİZLİK ÖDENEĞİ DURUMU |
1 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
2 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
3 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) | HAYIR | EVET | HAYIR |
4 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi | EVET | EVET | EVET |
5 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | EVET | HAYIR | EVET |
8 | Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle | EVET | HAYIR | HAYIR |
9 | Malulen emeklilik nedeniyle | EVET | HAYIR | HAYIR |
10 | Ölüm | EVET | HAYIR | HAYIR |
11 | İş kazası sonucu ölüm | EVET | HAYIR | HAYIR |
12 | Askerlik | EVET | HAYIR | EVET |
13 | Kadın işçinin evlenmesi | EVET | HAYIR | HAYIR |
14 | Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması | EVET | HAYIR | HAYIR |
15 | Toplu işçi çıkarma | EVET | EVET | EVET |
16 | Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
17 | İşyerinin kapanması | EVET | EVET | EVET |
18 | İşin sona ermesi | EVET | EVET | EVET |
19 | Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır.Tekrar başlatılmayacaksa "4" nolu kod kullanılır) | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
20 | Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa "4" nolu kod kullanılır) | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
21 | Statü değişikliği | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
22 | Diğer nedenler | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
23 | İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih | EVET | HAYIR | EVET |
24 | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | EVET | HAYIR | EVET |
25 | İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih | EVET | HAYIR | EVET |
26 | Disiplin kurulu kararı ile fesih | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
27 | İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih | EVET | HAYIR | EVET |
28 | İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih | EVET | HAYIR | EVET |
29 | İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
30 | Vize süresinin bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa "4" nolu kod kullanılır) | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
31 | Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih | EVET | EVET | EVET |
32 | 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile fesih | EVET | EVET | EVET |
33 | Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi | EVET | HAYIR | EVET |
34 | İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih | EVET | EVET | EVET |
35 | 6495 SK Nedeniyle Devlet Memurluğuna Geçiş | EVET | HAYIR | HAYIR |
36 | KHK İle İşyerinin Kapatılması | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
37 | KHK İle Kamu Görevinden Çıkarma | HAYIR | HAYIR | HAYIR |
38 | Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma | HAYIR | HAYIR | EVET |
İş hayatında yeni bir işe atılmak kadar mevcut ilişkilerin sonlandırılması da bir o kadar olağandır. Burada önemli olan bir nokta çalışanın işten ayrıldıktan sonraki süreçlerin yasal zemine uygun olarak yapılması gerekliliğidir. Süreç doğru bir şekilde yönetildiği takdirde çalışan ve işveren arasında yaşanması muhtemel olumsuzlukların önüne geçilmiş olacaktır.
Güncel İşten Çıkış Kodları Nelerdir?
İşveren tarafından çalışanın işten neden ayrıldığının doğru bir şekilde bildirilmesi için gereken işten çıkış kodlarını ve ayrılış nedenleri içeren tablo yukarıdaki gibidir. İşten ayrılma nedenine ilişkin bilgilerin doğru girilmesi gerekir çünkü sigortalı çalışanın kıdem tazminatına, ihbar süresi ve tazminatına ve son olarak işsizlik ödeneğine hak kazanıp kazanmadığını belirlemektedir.
İşten Çıkış Kodu Nasıl Öğrenilir?
İşten Ayrılış kodlarını öğrenmek için bu kodların daha önceden işveren kurum tarafından sisteme girilmiş olması gerekmektedir. Eğer girildiyse E-devlet üzerinden 4A, 4B ya da 4C hizmet dökümünü gösteren sayfadan öğrenmeniz mümkündür.
SGK İşten Ayrılış Bildirgesi Girmek Zorunlu Mudur?
Evet, zorunludur. İşten ayrılış bildirimi yapmak Kanun ile birlikte zorunlu hale getirilmiştir. Kanundaki açıklamaya göre çalışanın işten ayrılmasından geçen 10 iş günü süresi boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na bu durumu işveren bildirmek ile yükümlüdür. Aksi bir durum da bildirilmez ise işçi tazminat hakkı gibi belirtilen haklardan yararlanamayabilir.
SGK İş Çıkış Kodu Ne İşe Yaramaktadır?
İş Çıkış Kodunun seçilmesiyle işten ayrılan çalışan, tazminat ve işsizlik maaşı gibi diğer haklardan yararlanabilmekte veya yararlanamamaktadır. Bu kodların girişinin yapılması çalışanın iş sözleşmesinin neden bittiğinin SGK tarafından görülmesini sağlar ve SGK tarafından takip edilir.
İşten Çıkış Kodu Seçilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?
SGK işten ayrılış kodu belirlenirken dikkat edilmesi gereken durum, çalışanın işten ayrılmasına karşılık gelen en uygun kodun seçilmesidir. Yani çıkış kodu seçerken önemli olan iş akdinin sona ermesine neyin sebep olduğudur. Sonuç olarak çıkış kodunun da bu sebeplere uyması gereklidir.
İşten Ayrılma Kodunun Yanlış Belirlenmesi Durumunda Düzeltme Mümkün müdür?
Sigortalı işten ayrılış bildirgesinin 10 günlük süre içerisinde düzeltilebildiği gibi bildirge iptali de bu süre içerisinde yapılabilir. İşverenlerin sigortalı işten ayrılış bildiriminde 10 günlük süre geçtikten sonra yaptıkları işten ayrılış nedenine yönelik düzeltme talepleri ise işverenlerin ya da sigortalıların düzeltme nedenlerine ilişkin kanıtlayıcı unsurlar ile birlikte İŞKUR müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir. Düzeltme taleplerinde kanıtlayıcı belgelere örnek olarak; ihbar ve/veya kıdem tazminatı banka dekontu/bordrosu, ihbar öneli süresinde iş arama iznine ilişkin yazı gösterilebilir.
İşten Ayrılma Nedeninin Doğru Kullanılması Neden Önemli? Sonuçları Nedir?
İşten ayrılmaya ilişkin kodun doğru kullanılması sigorta sahibi kişinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik ödeneği alması gibi konularda önem taşımaktadır. Ayrıca, kişinin başka bir kurumda ya da iş yerinde tekrar işe başlaması açısından da bir nevi çalışma belgesi niteliği yani referansı taşımaktadır. İşten ayrılma kodunun seçimi basite indirgenmemelidir, tam tersine hem sigortalı açısından hem de işveren açısından önemli sonuçlar doğurabilmektedir. Sigortalı açısından yukarıdaki sonuçlar olabilirken işveren açısından ise hatalı veya yanlış kod girişi sigortalı kişi ile karşı karşıya kalmasına neden olabilir ve düzeltme aşamasında bir takım uzun süreçler ile karşı karşıya kalınabilir, son aşamada belki dava açılması ile bile sonuçlanabilmektedir.
#Sonuç
İş Kanunu'nun 19. Maddesi, iş güvenliği hükümleri kapsamındaki işçi sözleşmelerinin feshi için prosedürü düzenler. 19. madde uyarınca, işveren fesih sebebinin açıkça ve tam olarak belirtildiği yazılı bir bildirimde bulunmalıdır.
İşten çıkarılması sonrasında izlenmesi gereken en önemli hususlardan birisi işçinin neden işten çıkarıldığının tespit edilmesi ve bu duruma uygun SGK işten çıkış kodunun doğru seçilmesidir.
SGK işten çıkış kodu en temel anlamıyla, çalışan ve işveren arasındaki iş sözleşmesinin bitirilmesinden sonra çalışanın neden işten ayrıldığını SGK’ya bildirmenize yarayan özelleştirilmiş kodlardır. Bu kodların doğru girilmesi çalışan için oldukça önemlidir.