Part-Time Çalışanlar İçin Maaş Ve Kıdem Hesabı

Part-time çalışma (kısmi süreli çalışma) özellikle Batı Ülkelerinde sıklıkla kullanılan bir çalışma biçimidir. Türkiye’de ise 2003 yılından itibaren 4857 sayılı İş Kanunu ile yasal olarak düzenleme altına alınmıştır. Özellikle iş gücüne artan talep ve işsizlik sorununa büyük ölçüde yararı bulunmaktadır. Türkiye’de bakıldığı zaman genellikle öğrencilerin,  ev hanımlarının ve emekli olan kişilerin bu tarz çalışmayı tercih ettikleri bilinmektedir. İş Kanununa göre kısmi süreli çalışanla tam zamanlı çalışanlar arasında “eşit durumdaki kişilere eşit davranma” hususu uygulanmalıdır. İki çalışma şeklindeki işçiler için farklı bir işlem yapılmamalıdır.

Part Time Çalışma Nedir?

4857 sayılı İş Kanunu, haftada 45 saat düzenli çalışma süresini belirlemektedir. Çalışma saatleri haftanın çalışma günlerine farklı şekillerde bölünebilir.  İstihdamın yarı zamanlı olarak değerlendirilmesi için haftalık çalışma süresi normal çalışma süresinin en fazla 2/3'ü yani 30 saat olacaktır. 30 saat veya daha az çalışan bir çalışan yarı zamanlı çalışan olarak kabul edilecektir. Yarı zamanlı bir çalışan tam zamanlı çalışanla aynı muameleye tabi tutulmalıdır. Yarı zamanlı istihdam, çalışanın yasal haklarını ve iş sözleşmesinden doğan yükümlülükleri ortadan kaldırmaz. 

Part Time Çalışma Saatleri Nasıl Hesaplanır?

Yarı zamanlı çalışanların sigorta bildirimleri, toplam çalışma saatlerine göre hesaplanan günlük prime dayanmaktadır. Bu hesaplamada, her 7,5 saatlik zaman, çalışma kabul edilir.

Yani Kısmî süreli çalışan personelin aylık sigortalılık süresi: Aylık Çalışılan Gün Sayısı = Ay İçindeki Çalışma Saati / 7,5 şeklinde formüle edilerek bulunur. 7,5 saatin altında bulunan küsuratlı değer bir güne tamamlanarak eklenir.

Örneğin; Ay içinde toplam 80 saat çalışan bir sigortalının SSK’na bildirilecek gün sayısı formüle edersek: 80:7,5= 10,6 olarak bulunur ve küsuratlı değer de hesaba katılarak 11 gün olarak kabul edilir.

Part-time Maaş Hesaplama Nasıl Yapılır?

Part time bir iş sözleşmesinde ücretin ne kadar olacağı, çalışan ve işveren arasında serbestçe belirlenebilmektedir. İşçiye verilmesi planlanan maaşın aynı süre için hesaplanacak olan asgari ücretin altına düşmemesi gerektiği kanunda belirtilmiştir.

Part-time çalışanın maaş hesaplaması yapılırken sözleşmesinde belirlenen aylık ücreti göz önünde bulundurmalısınız. Bu ücrete bağlı olarak çalışanınız ayda kaç saat çalışıyorsa, o kadar ücret almaya hak kazanır. Aylık toplam çalışılan saat süresini, saat ücretiyle çarpmanız gerekir. Buna göre saat ücretini hesap etmelisiniz.

Örneğin; part-time çalışan bir kişinin haftalık çalışma süresini 20 saat olarak ayarladığınızda, çalışandan bu süreyi ister 4 günde ister 5 günde tamamlamasını isteyebilirsiniz. İş sözleşmenizde bu çalışanın asgari ücretle çalışacağını belirlenmiş ise bu çalışan kişi için belirlenen aylık ücretin 2,324 TL olduğu söylenebilir. Haftalık 45 saatlik çalışmanın karşılığı 2,324 TL’dir.

Haftalık 45 saat olduğu için 4 haftalık çalışma süresini hesaba katmalısınız. Yani 45 x 4= 180 saat çalışma söz konusudur. Ücret 2324/ çalışma saati 180 = 12,90 TL. Böyle bir durumda çalışanın saatlik ücretinin 12,90 TL olduğunu görürüz.

Ay içinde çalışanın haftada 20 saatten ayda toplam 80 saat çalıştığını varsaydığımızda, ay sonunda part-time çalışan bu kişinin maaşı 80 x 12,90 TL yani 1.032 TL olacaktır.

Part-time çalışan almanızın firmanıza katkısını göz ardı etmemelisiniz. Bu durumun en açık özelliklerinden biri, işyerinizde açılan boş pozisyonlara dışarıdan alım yapmak yerine güvenebileceğiniz ve bildiğiniz part-time personellerinizi geçirebilme imkânınızdır. Bu şekilde yeni bir çalışan arama sürecine girmezsiniz.

Part-Time Çalışanlar İçin Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Yarı zamanlı iş sözleşmesi ile çalışan işçilerin kıdem süreleri, tam zamanlı çalışan çalışanlarda olduğu gibi, işçinin çalışmaya başladığı tarihten itibaren, iş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazandıran hallerden biri ile sona erdiği tarihe kadar geçen süreye göre belirlenmektedir. Kısacası, part-time çalışmada kıdem tazminatının hesaplanma durumunda iş sözleşmesinin başlangıcı ile bitişi esası dikkate alınır.

Part-Time Çalışmada Dikkat Edilmesi Gerekenler

Part-time çalışma gerek esnekliği gerekli farklı alanlarda çalışmak isteme açısından Dünya’da oldukça tercih edilen bir çalışma biçimidir. Çalışan sadece bir kurumla ya da işverenle çalışıyorsa ve 30 saatten az çalışıyorsa SGK gün sayısı tam zamanlı bir çalışana göre daha düşük olacaktır. Bu duruma göre maksimum 17 gün olacağı söylenebilir. Bunun sonucunda 30 güne tamamlanacağından çalışanın 13 gün eksik gün sayısı olacaktır.  Yani Genel Sağlık Sigortası borcu oluşacaktır. Bu borcun oluşmaması için de çalışanın kendisi geriye kalan 13 günlük part-time sigorta primlerini yatırmalıdır.